Kansen voor korte ketens in Regio Foodvalley, Putten en Bunschoten

Negen boeren en zestien korte keten informanten in de regio zijn het erover eens: De korte keten landbouw is belangrijk voor de leefbaarheid van het landelijk gebied en de productie van gezond en duurzaam voedsel.

Dit blijkt uit een inventarisatie van Marlies Knol en René de Bruin voor Regio Foodvalley. Zij hielden daarvoor een enquête onder korte keten boeren en gesprekken en een bijeenkomst met korte keten boeren en informanten in de regio.

De uitdagingen van de landbouw liggen veelal op regionaal niveau. En het biedt daarnaast de mogelijkheid voor de ontwikkeling van agrarische ondernemingen in verbinding met burgers. De informanten menen, dat de korte keten landbouw uiteindelijk in 30% van de regionale voedselbehoefte kan voorzien. Dit geeft enige onafhankelijkheid en voedselzekerheid in tijden van toenemende klimaat extremen en onrust in de wereld.

Helaas ontbreekt een breed gedragen visie op lokaal voedsel en korte ketens. Wel zijn er volop kansen en ideeën voor de verdere ontwikkeling van de korte keten landbouw in de regio. De ondernemers hebben echter behoefte aan langjarige ondersteuning om de kansen te benutten. Verder moeten de randvoorwaarden op orde worden gebracht. Het gaat hier onder anderen om de waterhuishouding en de bodem, goede kennis en innovatie, infrastructuur en passende RO- wet- en regelgeving. Er ligt een belangrijke rol voor de Regio om dit te faciliteren.

Foto: Bijeenkomst met sleutel informanten en boeren

Foto: Uitstalling van producten uit de regio voor alle dagelijkse maaltijden.

Wat zijn korte ketens?

Onder ‘korte ketens’ wordt in dit verband een afzetketen verstaan van agrarische producten met zo min mogelijk schakels tussen de primaire producent en eindgebruiker. Vaak wordt hier een maximum van één schakel voor gehanteerd. Als belangrijke toevoeging hierop geldt dat er sprake is van samenwerking tussen de schakels in de keten en een vorm van zeggenschap of gelijkwaardigheid tussen de spelers. Voor de inventarisatie was het uitgangspunt dat zowel de productie, verwerking als het merendeel van de consumptie in de regio plaatsvindt.

De ‘korte ketensector’ in de Regio Foodvalley heeft twee gezichten.

Volop kansen voor de verdere ontwikkeling. 
Er is er een groot aantal ondernemers actief, met veel initiatieven, veel diversiteit en een breed assortiment. Veel korte keten bedrijven zijn weerbare multifunctionele bedrijven. Bovendien neemt de vraag naar lokaal voedsel en korte keten producten toe omdat de bevolking in de omliggende steden groeit en de vraag naar gezonde voeding toeneemt.

Onvoldoende professionaliteit en beperkte investeringscapaciteit.
Het ontbreekt aan een regionale kennisinfrastructuur. Er moet nog een verwerkingsstructuur opgebouwd worden. En er is onvoldoende samenwerking op het gebied van afzetontwikkeling, marketing en logistiek en afstemming tussen vraag en aanbod. De beperkte investeringscapaciteit heeft zijn weerslag op de snelheid van de verdere ontwikkeling van de korte keten bedrijven en hun verduurzaming.

Ondersteuning van de korte keten landbouw

Flinke impuls nodig voor de ontwikkeling van de korte keten landbouw in de regio
De sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen zijn in beeld gebracht (SWOT-analyse). Hieruit blijkt dat er een flinke impuls nodig is voor de verdere ontwikkeling van de korte keten landbouw in de regio. Het gaat daarbij om professionalisering, samenwerking op het gebied van verwerking, marketing en logistiek. En om het versterken van de verdiencapaciteit, het op orde brengen van de randvoorwaarden en verdere verduurzaming.

Langjarige ondersteuning

Veel ondernemers worstelen met tijdgebrek, gebrek aan investeringskracht. Bij de ondernemers is er behoefte aan langjarige ondersteuning met subsidie, begeleiding, verbindingen leggen, faciliteren en stimuleren van initiatieven. Dit kan met een loket met daarachter een team van pro-actieve ondernemende makelaars/ coaches/ kwartiermakers.

Educatie van de consument en ondersteunen marketing regionale producten

Voor meer (toekomstige) klanten in de korte voedselketen is vergroten van de kennis van regionaal voedsel bij consumenten en van zakelijke inkopers in de korte keten belangrijk. Verder is er behoefte aan een duidelijke boodschap gericht op consumenten, bijvoorbeeld in combinatie met een regionaal merk en/of slogan en een langjarige regio brede campagne voor regionale producten ter ondersteuning van de campagnes van de samenwerkende producenten.

Foto: Marktkraam van Streekwaar op de weekmarkt in Wageningen

Op orde brengen van de randvoorwaarden

Een goede bodem en een waterhuishouding, die bestand is tegen de toenemende weersextremen, vormen de basis voor een duurzame korte keten landbouw. En natuurlijk moeten de andere randvoorwaarden, kennis & innovatie en RO-wet- en regelgeving, op orde zijn.

Stimuleren van verduurzaming

Voor het stimuleren van de verduurzaming denkt regio Foodvalley aan een regionaal keurmerk. Keurmerken zijn echter niet in trek bij de respondenten. In de rapportage wordt als alternatief de introductie van een zgn. Participative Garantee System aangedragen. Met een dergelijk systeem is er meer zicht op de verduurzaming van de ondernemers en het zorgt ervoor, dat de deelnemende bedrijven jaarlijks naar vermogen stappen zetten op het gebied van verduurzaming.

Meer weten?

In de hoofdstukken 7 en 8 wordt daar uitgebreid op ingegaan. vraag voor meer informatie de gehele rapportage op via onderstaande knop:

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.